【知识总结】快速傅里叶变换(FFT)

这可能是我第五次学FFT了……菜哭qwq

先给出一些个人认为非常优秀的参考资料:

一小时学会快速傅里叶变换(Fast Fourier Transform) - 知乎

小学生都能看懂的FFT!!! - 胡小兔 - 博客园

快速傅里叶变换(FFT)用于计算两个\(n\)次多项式相乘,能把复杂度从朴素的\(O(n^2)\)优化到\(O(nlog_2n)\)。一个常见的应用是计算大整数相乘。

本文中所有多项式默认\(x\)为变量,其他字母均为常数。所有角均为弧度制。

一、多项式的两种表示方法

我们平时常用的表示方法称为“系数表示法”,即

\[A(x)=\sum _{i=0}^n a_ix^i \]

上面那个式子也可以看作一个以\(x\)为自变量的\(n\)次函数。用\(n+1\)个点可以确定一个\(n\)次函数(自行脑补初中学习的二次函数)。所以,给定\(n+1\)\(x\)和对应的\(A(x)\),就可以求出原多项式。用\(n+1\)个点表示一个\(n\)次多项式的方式称为“点值表示法”。

在“点值表示法”中,两个多项式相乘是\(O(n)\)的。因为对于同一个\(x\),把它代入\(A\)\(B\)求值的结果之积就是把它带入多项式\(A\times B\)求值的结果(这是多项式乘法的意义)。所以把点值表示法下的两个多项式的\(n+1\)个点的值相乘即可求出两多项式之积的点值表示。

线性复杂度点值表示好哇好

但是,把系数表示法转换成点值表示法需要对\(n+1\)个点求值,而每次求值是\(O(n)\)的,所以复杂度是\(O(n^2)\)。把点值表示法转换成系数表示法据说也是\(O(n^2)\)的(然而我只会\(O(n^3)\)的高斯消元qwq)。所以暴力取点然后算还不如直接朴素算法相乘……

但是有一种神奇的算法,通过取一些具有特殊性质的点可以把复杂度降到\(O(nlog_2n)\)

二、单位根

从现在开始,所有\(n\)都默认是\(2\)的非负整数次幂,多项式次数为\(n-1\)。应用时如果多项式次数不是\(2\)的非负整数次幂减\(1\),可以加系数为\(0\)的项补齐。

先看一些预备知识:

复数\(a+bi\)可以看作平面直角坐标系上的点\((a,b)\)。这个点到原点的距离称为模长,即\(\sqrt{a^2+b^2}\);原点与\((a,b)\)所连的直线与实轴正半轴的夹角称为辐角,即\(sin^{-1}\frac{b}{a}\)。复数相乘的法则:模长相乘,辐角相加

把以原点为圆心,\(1\)为半径的圆(称为“单位圆”)\(n\)等分,\(n\)个点中辐角最小的等分点(不考虑\(1\))称为\(n\)单位根,记作\(\omega_n\),则这\(n\)个等分点可以表示为\(\omega_n^k(0\leq k < n)\)

这里如果不理解,可以考虑周角是\(2\pi\)\(n\)次单位根的辐角是\(\frac{2\pi}{n}\)\(w_n^k=w_n^{k-1}\times w_n^1\),复数相乘时模长均为\(1\),相乘仍为\(1\)。辐角\(\frac{2\pi (k-1)}{n}\)加上单位根的辐角\(\frac{2\pi}{n}\)变成\(\frac{2\pi k}{n}\)

单位根具有如下性质:

1.折半引理

\[w_{2n}^{2k}=w_n^k \]

模长都是\(1\),辐角\(\frac{2\pi \times 2k}{2n}=\frac{2\pi k}{n}\),故相等。

2.消去引理

\[w_n^{k+\frac{n}{2}}=-w_n^k \]

这个从几何意义上考虑,\(w_n^{k+\frac{n}{2}}\)的辐角刚好比\(w_n^k\)多了\(\frac{2\pi \times \frac{n}{2}}{n}=\pi\),刚好是一个平角,所以它们关于原点中心对称。互为相反数的复数关于原点中心对称。

3.(不知道叫什么的性质)其中\(k\)是整数

\[w_n^{a+kn}=w_n^a \]

这个也很好理解:\(w_n^n\)的辐角是\(2\pi\),也就是转了一整圈回到了实轴正半轴上,这个复数就是实数\(1\)。乘上一个\(w_n^n\)就相当于给辐角加了一个周角,不会改变位置。

三、离散傅里叶变换(DFT)

DFT把多项式从系数表示法转换到点值表示法。

我们大力尝试把\(n\)次单位根的\(0\)\(n-1\)次幂分别代入\(n-1\)次多项式\(A(x)\)。首先先对\(A(x)\)进行奇偶分组,得到:

\[A_1(x)=\sum_{i=0}^{\frac{n-1}{2}}a_{2i}·x^i \]

\[A_2(x)=\sum_{i=0}^{\frac{n-1}{2}}a_{2i+1}·x^i \]

则有:

\[A(x)=A_1(x^2)+x·A_2(x^2) \]

\(w_n^k\)代入,得:

\[A(w_n^k)=A_1(w_n^{2k})+w_n^k·A_2(w_n^{2k}) \]

根据折半引理,有:

\[A(w_n^k)=A_1(w_{\frac{n}{2}}^k)+w_n^k·A_2(w_{\frac{n}{2}}^k) \]

此时有一个特殊情况。当\(\frac{n}{2}\leq k < n\),记\(a=k-\frac{n}{2}\),则根据消去引理和上面第三个性质,有:

\[w_n^a=-w_n^k \]

\[w_{\frac{n}{2}}^a=w_{\frac{n}{2}}^k \]

所以

\[A(w_n^k)=A_1(w_{\frac{n}{2}}^a)-w_n^a·A_2(w_{\frac{n}{2}}^a) \]

这样变换主要是为了防止右侧式子里出现\(w_n\)的不同次幂。

按照这个式子可以递归计算。共递归\(O(log_2n)\)层,每层需要\(O(n)\)枚举\(k\),因此可以在\(O(nlog_2n)\)内把系数表示法变为点值表示法。

四、离散傅里叶反变换(IDFT)

\(w_n^k(0\leq k<n)\)代入多项式\(A(x)\)后得到的点值为\(b_k\),令多项式\(B(x)\)

\[B(x)=\sum_{i=0}^{n-1}b_ix^i \]

一个结论:设\(w_n^{-k}(0\leq k<n)\)代入\(B(x)\)后得到的点值为\(c_k\),则多项式\(A(x)\)的系数\(a_k=\frac{c_k}{n}\)。下面来证明这个结论。

\[\begin{aligned} c_k&=\sum_{i=0}^{n-1}b_i·w_n^{-ik}\\ &=\sum_{i=0}^{n-1}\sum_{j=0}^{n-1}a_j·w_n^{ij}·w_n^{-ik}\\ &=\sum_{j=0}^{n-1}a_j\sum_{i=0}^{n-1}w_n^{i(j-k)} \end{aligned} \]

脑补一下\(\sum_{i=0}^{n-1}w_n^{i(j-k)}\)怎么求。可以看出这是一个公比为\(w_n^{j-k}\)的等比数列。

\(j=k\)\(w_n^0=1\),所以上式的值是\(n\)

否则,根据等比数列求和公式,上式等于\(w_n^{j-k}·\frac{w_n^{n(j-k)}-1}{w_n^{j-k}-1}\)\(w_n^{n(j-k)}\)相当于转了整整\((j-k)\)圈,所以值为\(1\),这个等比数列的和为\(0\)

由于当\(j \neq k\)时上述等比数列值为\(0\),所以\(c_k=a_kn\),即\(a_k=\frac{c_k}{n}\)

至此,已经可以写出递归的FFT代码了。(常数大的一批qwq

实测洛谷3803\(77\)分,会TLE两个点。

下面放上部分代码。建议继续阅读之前先充分理解这种写法。

const int N = (1e6 + 10) * 4;
const double PI = 3.141592653589793238462643383279502884197169399375105820974944;
struct cpx
{
	double a, b;
	cpx(){}
	cpx(const double x, const double y = 0)
		: a(x), b(y){}
	cpx operator + (const cpx &c) const
	{
		return (cpx){a + c.a, b + c.b};
	}
	cpx operator - (const cpx &c) const
	{
		return (cpx){a - c.a, b - c.b};
	}
	cpx operator * (const cpx &c) const
	{
		return (cpx){a * c.a - b * c.b, a * c.b + b * c.a};
	}
};
int n, m;
cpx a[N], b[N], buf[N];
inline cpx omega(const int n, const int k)
{
	return (cpx){cos(2 * PI * k / n), sin(2 * PI * k / n)};
}
void FFT(cpx *a, const int n, const bool inv)
{
	if (n == 1)
		return;
	static cpx buf[N];
	int mid = n >> 1;
	for (int i = 0; i < mid; i++)
	{
		buf[i] = a[i << 1];
		buf[i + mid] = a[i << 1 | 1];
	}
	memcpy(a, buf, sizeof(cpx[n]));
	//now a[i] is coefficient
	FFT(a, mid, inv), FFT(a + mid, mid, inv);
	//now a[i] is point value
	//a[i] is A1(w_n^i), a[i + mid] is A2(w_n^i)
	for (int i = 0; i < mid; i++)
	{//calculate point value of A(w_n^i) and A(w_n^{i+n/2})
		cpx x = omega(n, i * (inv ? -1 : 1));
		buf[i] = a[i] + x * a[i + mid];
		buf[i + mid] = a[i] - x * a[i + mid];
	}
	memcpy(a, buf, sizeof(cpx[n]));
}
int work()
{
	read(n), read(m);
	for (int i = 0; i <= n; i++)
	{
		int tmp;
		read(tmp);
		a[i] = tmp;
	}
	for (int i = 0; i <= m; i++)
	{
		int tmp;
		read(tmp);
		b[i] = tmp;
	}
	for (m += n, n = 1; n <= m; n <<= 1);
	FFT(a, n, false), FFT(b, n, false);
	for (int i = 0; i < n; i++)
		a[i] = a[i] * b[i];
	FFT(a, n, true);
	for (int i = 0; i <= m; i++)
		write((int)((a[i].a / n) + 0.5)), putchar(' ');
	return 0;
}

五、优化

递归太慢了,我们用迭代。

考虑奇偶分组的过程。每一次把奇数项分到前面,偶数项分到后面,如\(\{a_0,a_1,a_2,a_3,a_4,a_5,a_6,a_7\}\),按照这个过程分组,最终每组只剩一个数的时候是\(\{a_0,a_4,a_2,a_6,a_1,a_5,a_3,a_7\}\)。经过仔mo细bai观da察lao,发现\(1_{(10)}=001_{(2)}\)\(4_{(10)}=100_{(2)}\),一个数最终变成的数的下标是它的下标的二进制表示颠倒过来(并不知道为什么)。我们可以递推算这个(其中lg2是\(log_2n\)):

rev[i] = rev[i >> 1] >> 1 | ((i & 1) << (lg2 - 1))

可以先生成原数组经过\(log_2n\)次奇偶分组的最终状态,然后一层一层向上合并即可。

另外,标准库中的三角函数很慢,可以打出\(w_n^k\)\(w_n^{-k}\)的表(或者只打一个表,因为\(w_n^{-k}=w_n^{n-k}\))。当前分治的区间长度为\(l\)时,查询\(w_l^k\)相当于查询\(w_n^{\frac{nk}{l}}\)(这里要小心\(nk\)爆int……血的教训)。

代码如下(洛谷1919

#include <cstdio>
#include <algorithm>
#include <cstring>
#include <cctype>
#include <cmath>
#include <string>
using namespace std;

namespace zyt
{
	template<typename T>
	inline void read(T &x)
	{
		char c;
		bool f = false;
		x = 0;
		do
			c = getchar();
		while (c != '-' && !isdigit(c));
		if (c == '-')
			f = true, c = getchar();
		do
			x = x * 10 + c - '0', c = getchar();
		while (isdigit(c));
		if (f)
			x = -x;
	}
	inline void read(char &c)
	{
		do
			c = getchar();
		while (!isgraph(c));
	}
	template<typename T>
	inline void write(T x)
	{
		static char buf[20];
		char *pos = buf;
		if (x < 0)
			putchar('-'), x = -x;
		do
			*pos++ = x % 10 + '0';
		while (x /= 10);
		while (pos > buf)
			putchar(*--pos);
	}
	const int N = (1 << 17) + 11;
	const double PI = acos(-1.0L);
	struct cpx
	{
		double a, b;
		cpx(const double x = 0, const double y = 0)
			:a(x), b(y) {}
		cpx operator + (const cpx &c) const
		{
			return (cpx){a + c.a, b + c.b};
		}
		cpx operator - (const cpx &c) const
		{
			return (cpx){a - c.a, b - c.b};
		}
		cpx operator * (const cpx &c) const
		{
			return (cpx){a * c.a - b * c.b, a * c.b + b * c.a};
		}
		cpx conj() const
		{
			return (cpx){a, -b};
		}
		~cpx(){}
	}omega[N], inv[N];
	int rev[N];
	void FFT(cpx *a, const int n, const cpx *w)
	{
		for (int i = 0; i < n; i++)
			if (i < rev[i])
				swap(a[i], a[rev[i]]);
		for (int len = 1; len < n; len <<= 1)
			for (int i = 0; i < n; i += (len << 1))
				for (int k = 0; k < len; k++)
				{
					cpx tmp = a[i + k] - w[k * (n / (len << 1))] * a[i + len + k];
					a[i + k] = a[i + k] + w[k * (n / (len << 1))] * a[i + len + k];
					a[i + len + k] = tmp;
				}
	}
	void init(const int lg2)
	{
		for (int i = 0; i < (1 << lg2); i++)
		{
			rev[i] = rev[i >> 1] >> 1 | (i & 1) << (lg2 - 1);
			omega[i] = (cpx){cos(2 * PI * i / (1 << lg2)), sin(2 * PI * i / (1 << lg2))};
			inv[i] = omega[i].conj();
		}
	}
	int work()
	{
		int n;
		static cpx a[N], b[N];
		read(n);
		for (int i = 0; i < n; i++)
		{
			char c;
			read(c);
			a[i] = c - '0';
		}
		for (int i = 0; i < n; i++)
		{
			char c;
			read(c);
			b[i] = c - '0';
		}
		for (int i = 0; (i << 1) < n; i++)
			swap(a[i], a[n - i - 1]), swap(b[i], b[n - i - 1]);
		int lg2 = 0, tmp = n << 1;
		for (n = 1; n < tmp; ++lg2, n <<= 1);
		init(lg2);
		FFT(a, n, omega), FFT(b, n, omega);
		for (int i = 0; i < n; i++)
			a[i] = a[i] * b[i];
		FFT(a, n, inv);
		bool st = false;
		static int ans[N];
		for (int i = 0; i < n; i++, n += (ans[n]))
		{
			ans[i] += (int)(a[i].a / n + 0.5);
			ans[i + 1] += ans[i] / 10;
			ans[i] %= 10;
		}
		for (int i = n - 1; i >= 0; i--)
			if (st || ans[i])
				write(ans[i]), st = true;
		return 0;
	}
}
int main()
{
	return zyt::work();
}
posted @ 2018-11-14 23:54  Inspector_Javert  阅读(1633)  评论(0编辑  收藏  举报