「笔记」圆方树
写在前面
¿immortalCO 是一只猫?(西班牙语并感
简介
圆方树是一种无向图的重构树。通过对原图建立圆方树可以将原图上的某些问题转化到树上,并套用一些树上算法处理。
圆方树最初是用于仙人掌图的一种工具,后经过扩展,使得它可以在一般无向图上应用。本文仅分析它在一般无向图上的应用,圆方树在仙人掌图上圆方树的定义与下文有所不同。有关如何使用圆方树解决仙人掌图问题可以参考:圆方树——处理仙人掌的利器 - immortalCO。
定义
对于一个一般无向图,其圆方树的构造过程可以以下列方式直观理解:
- 原图中的点被称为圆点。
- 求得原图中所有点双连通分量,对每一个点双都新建一个节点,这类点被称为方点。
- 删去原图中所有边,令每一个圆点向包含该点的点双对应的方点连边。
以下是对给定无向图建圆方树的一个图示:

图片来源:WC2018讲课论文 圆方树simple_immortalCO[1]
构建
使用 Tarjan 算法求得所有点双的同时构建圆方树即可,代码如下所示。
复制复制int n, m, e_num, head[kN], v[kN << 1], ne[kN << 1]; //原图信息 int dfnnum, cnt, dfn[kN], low[kN]; //Tarjan 相关变量 std::vector <int> newv[kN]; //圆方树中的边 void Tarjan(int u_) { dfn[u_] = low[u_] = ++ dfnnum; st.push(u_); for (int i = head[u_]; i; i = ne[i]) { int v_ = v[i]; if (!dfn[v_]) { Tarjan(v_); Chkmin(low[u_], low[v_]); if (low[v_] >= dfn[u_]) { //删去 u_ 后 v_ 与原图其他部分不连通,u_ 是一个割点。 ++ cnt; newv[cnt].push_back(u_), newv[u_].push_back(cnt); //新建方点 while (true) { int top_ = st.top(); newv[cnt].push_back(top_), newv[top_].push_back(cnt); st.pop(); if (top_ == v_) break; //特 别 注 意终止条件 } } } else { Chkmin(low[u_], dfn[v_]); } } } int main() { Init(); for (int i = 1; i <= n; ++ i) { //注意原图可能不连通 if (!dfn[i]) Tarjan(i); } }
性质
- 树上圆点仅会和方点相连,方点仅会和圆点相连。
- 圆方树的节点个数为 级别。
- 如果原图连通,那么它的圆方树是一棵树。若原图中有 个连通分量,原图的圆方树是由 棵树形成的森林。
性质 1 的正确性显然,代码中连边操作仅会发生在圆点与方点之间。
性质 2 也显然,原图中点双连通分量至多有 个,则新建方点的个数是 级别的。关于为什么点双至多有 个,可以发现代码中每新找到点双并连边时,一定会伴随着至少一次出栈操作。又每个节点至多入栈一次,至多发生 次出栈操作,得证。
对于性质 3,考虑反证法,设存在一种一般无向图的圆方树中存在环。考虑到性质 1,圆方树中的环一定是圆点方点交替连接形式。考虑到环中的一个圆点,它与不少于两个方点之间都有边,说明它同时存在于多个点双中。
引理:不是割点的点至多存在于一个点双中。正确性可通过阅读代码得到证明,若一个节点不是割点,在构建圆方树时,它与对应方点的连边仅会发生在循环弹栈中,又至多入栈并出栈一次,得证。
根据引理,环中的圆点一定都是割点,删除割点会使得原图不连通,这与环的性质相冲突。反证性质 3 成立。
例题
「BJOI2013」压力
圆方树,树上差分
给定一 个节点 条边的无向图,有 组点对。求每个节点能作为多少组点对路径上的必经点。
,。
128MB,10S。
点双存在一个性质:对于点数 的点双中任意两个不同的点之间,一定存在一条简单路径经过在同一点双内的任意一点。正确性可以通过点双的定义感性理解,一种严谨的证明详见 OI-Wiki 某题题解。
则对于一给定点对,若它们之间存在一条路径经过某点双上两点,则该点双上所有点都不是必经点。更进一步地,它们之间的必经点是起点终点路径上点双的交集,即路径上的割点。
考虑建立圆方树,两点原图路径上的割点,即为圆方树路径上的圆点。问题转化为每个圆点被多少路径覆盖,树上差分即可。总复杂度 级别。
//知识点:圆方树 /* By:Luckyblock */ #include <algorithm> #include <cctype> #include <cstdio> #include <cstring> #include <vector> #include <stack> #define LL long long const int kN = 2e5 + 10; //============================================================= int n, m, q, e_num, head[kN], v[kN << 1], ne[kN << 1]; int dfnnum, cnt, dfn[kN], low[kN]; int ans[kN]; std::vector <int> newv[kN]; std::stack <int> st; //============================================================= inline int read() { int f = 1, w = 0; char ch = getchar(); for (; !isdigit(ch); ch = getchar()) if (ch == '-') f = -1; for (; isdigit(ch); ch = getchar()) w = (w << 3) + (w << 1) + (ch ^ '0'); return f * w; } void Chkmax(int &fir, int sec) { if (sec > fir) fir = sec; } void Chkmin(int &fir, int sec) { if (sec < fir) fir = sec; } void Add(int u_, int v_) { v[++ e_num] = v_, ne[e_num] = head[u_], head[u_] = e_num; } void Tarjan(int u_) { dfn[u_] = low[u_] = ++ dfnnum; st.push(u_); for (int i = head[u_]; i; i = ne[i]) { int v_ = v[i]; if (!dfn[v_]) { Tarjan(v_); Chkmin(low[u_], low[v_]); if (low[v_] >= dfn[u_]) { ++ cnt; newv[cnt].push_back(u_), newv[u_].push_back(cnt); while (true) { int top_ = st.top(); newv[cnt].push_back(top_), newv[top_].push_back(cnt); st.pop(); if (top_ == v_) break; } } } else { Chkmin(low[u_], dfn[v_]); } } } namespace HLD { int fa[kN], son[kN], dep[kN], sz[kN], top[kN]; void Dfs1(int u_, int fa_) { fa[u_] = fa_; sz[u_] = 1; dep[u_] = dep[fa_] + 1; for (int i = 0, lim = newv[u_].size(); i < lim; ++ i) { int v_ = newv[u_][i]; if (v_ == fa_) continue ; Dfs1(v_, u_); if (sz[v_] > sz[son[u_]]) son[u_] = v_; sz[u_] += sz[v_]; } } void Dfs2(int u_, int top_) { top[u_] = top_; if (son[u_]) Dfs2(son[u_], top_); for (int i = 0, lim = newv[u_].size(); i < lim; ++ i) { int v_ = newv[u_][i]; if (v_ == fa[u_] || v_ == son[u_]) continue ; Dfs2(v_, v_); } } int Lca(int u_, int v_) { for (; top[u_] != top[v_]; u_ = fa[top[u_]]) { if (dep[top[u_]] < dep[top[v_]]) { std::swap(u_, v_); } } return dep[u_] < dep[v_] ? u_ : v_; } } int Dfs(int u_, int fa_) { for (int i = 0, lim = newv[u_].size(); i < lim; ++ i) { int v_ = newv[u_][i]; if (v_ == fa_) continue ; Dfs(v_, u_); ans[u_] += ans[v_]; } } //============================================================= int main() { cnt = n = read(), m = read(), q = read(); for (int i = 1; i <= m; ++ i) { int u_ = read(), v_ = read(); Add(u_, v_), Add(v_, u_); } for (int i = 1; i <= n; ++ i) { if (!dfn[i]) { Tarjan(i); } } HLD::Dfs1(1, 0), HLD::Dfs2(1, 1); for (int i = 1; i <= q; ++ i) { int u_ = read(), v_ = read(), lca = HLD::Lca(u_, v_); ++ ans[u_]; ++ ans[v_]; -- ans[lca]; if (HLD::fa[lca]) -- ans[HLD::fa[lca]]; } Dfs(1, 0); for (int i = 1; i <= n; ++ i) printf("%d\n", ans[i]); return 0; }
「APIO2018」铁人两项
圆方树,树形 DP。
给定一 个节点 条边的无向图,求存在多少对有序三元组 ,满足 互不相同且存在一条从 到 的简单路径使得 在路径上出现。
,。
1S,1G。
同样使用上题中点双的性质,对于点数 的点双中任意两个不同的点之间,一定存在一条简单路径经过在同一点双内的任意一点。
于是可以考虑建出原图的圆方树。考虑圆方树上任意两个圆点 之间的路径上的点:对于路径上某圆点 ,显然原图中 一定在 到 的一条简单路径上,三元组 对答案有贡献。对于路径上某方点,根据上述性质,方点所对应的点双中的所有节点也一定可以出现在 到 的一条简单路径上。
则对于圆方树上任意两圆点 ,能与它们组成合法有序三元组的 即为圆方树上两点路径上圆点与方点维护的所有圆点并集的大小减 2(不包含 )。考虑到圆方树上圆点只与方点相连,方点只与圆点相连,路径上的圆点一定被路径上它们相邻的方点维护,考虑给各点赋值来方便统计。
考虑令方点权值变为代表的点双的大小,圆点的权值为 。圆方树上任意两圆点对答案的贡献即为路径上点权之和。问题变为统计树上所有以圆点为端点路径权值之和。转化为每个点被多少路径所包括,简单树形 DP 即可。总时间复杂度 级别。
注意原图可能不连通。
代码中并没有显式的 DP 数组。
//知识点:圆方树 /* By:Luckyblock */ #include <algorithm> #include <cctype> #include <cstdio> #include <cstring> #include <vector> #include <stack> #define LL long long const int kN = 2e5 + 10; //============================================================= int n, m, e_num, val[kN], head[kN], v[kN << 1], ne[kN << 1]; int sumsz, dfnnum, cnt, dfn[kN], low[kN]; std::vector <int> newv[kN]; std::stack <int> st; LL ans; //============================================================= inline int read() { int f = 1, w = 0; char ch = getchar(); for (; !isdigit(ch); ch = getchar()) if (ch == '-') f = -1; for (; isdigit(ch); ch = getchar()) w = (w << 3) + (w << 1) + (ch ^ '0'); return f * w; } void Chkmax(int &fir, int sec) { if (sec > fir) fir = sec; } void Chkmin(int &fir, int sec) { if (sec < fir) fir = sec; } void Add(int u_, int v_) { v[++ e_num] = v_, ne[e_num] = head[u_], head[u_] = e_num; } void Tarjan(int u_) { dfn[u_] = low[u_] = ++ dfnnum; st.push(u_); ++ sumsz; for (int i = head[u_]; i; i = ne[i]) { int v_ = v[i]; if (!dfn[v_]) { Tarjan(v_); Chkmin(low[u_], low[v_]); if (low[v_] >= dfn[u_]) { val[++ cnt] = 1; newv[cnt].push_back(u_), newv[u_].push_back(cnt); while (true) { int top_ = st.top(); ++ val[cnt]; newv[cnt].push_back(top_), newv[top_].push_back(cnt); st.pop(); if (top_ == v_) break; //特 别 注 意 //u_ 与 v_ 在栈中可能不相邻,停止条件必须要写成这样 } } } else { Chkmin(low[u_], dfn[v_]); } } } int Dfs(int u_, int fa_) { int sz = u_ <= n; for (int i = 0, lim = newv[u_].size(); i < lim; ++ i) { int v_ = newv[u_][i]; if (v_ == fa_) continue ; int ret = Dfs(v_, u_); ans += 2ll * sz * ret * val[u_]; //子树内的点经过 u_ 构成的路径 sz += ret; } ans += 2ll * sz * (sumsz - sz) * val[u_]; //子树内的点与子树外的点构成的路径 return sz; } //============================================================= int main() { cnt = n = read(), m = read(); for (int i = 1; i <= n; ++ i) val[i] = -1; for (int i = 1; i <= m; ++ i) { int u_ = read(), v_ = read(); Add(u_, v_), Add(v_, u_); } for (int i = 1; i <= n; ++ i) { //注意原图可能不连通 if (dfn[i]) continue ; sumsz = 0; Tarjan(i); Dfs(i, 0); } printf("%lld\n", ans); return 0; }
CF487E Tourists
圆方树,树链剖分
给定一 个节点 条边的无向图,点有点权,给定 次操作:
- 修改指定点的权值。
- 查询给定两点所有路径上的点中的最小点权值。
, 点权 。
2S,256MB。
先考虑不带修的情况。建立圆方树,令每个方点的权值为其点双内所有节点点权值的最小值。查询时直接查询两点路径节点权值最小值即可。
再考虑带修的情况,一种显然的想法是对每一个方点都维护一个 multiset
,储存其点双内所有节点点权值。修改时修改对应节点点权以及其所在所有方点的 mulitiset
,并更新方点点权,树剖维护即可。但可能会出现一个圆点与多个方点相连的情况,复杂度没有保证。
如何保证修改一个圆点的点权,只会影响到常数个方点的点权?令每个方点的权值为其圆方树上的儿子的最小点权值即可。此时若某次查询的 为一方点,需要统计该点父亲的圆点的贡献。
总复杂度 级别。
//知识点:圆方树,树链剖分 /* By:Luckyblock */ #include <algorithm> #include <cctype> #include <cstdio> #include <cstring> #include <set> #include <stack> #include <vector> #define LL long long const int kN = 2e5 + 10; const int kInf = 1e9 + 2077; //============================================================= int n, m, q, e_num, head[kN], v[kN << 1], ne[kN << 1]; //原图 int dfnnum, cnt, dfn[kN], low[kN]; //对原图 tarjan 时的 dfs 序 int hld_dfnnum, hld_dfn[kN], s[kN]; //对圆方树剖分时的 dfs 序 int val[kN], fa[kN]; //圆方树的父亲、点权 std::vector <int> newv[kN]; //圆方树 std::stack <int> st; std::multiset <int> minval[kN]; //圆方树中每个方点子节点的权值集合 //============================================================= inline int read() { int f = 1, w = 0; char ch = getchar(); for (; !isdigit(ch); ch = getchar()) if (ch == '-') f = -1; for (; isdigit(ch); ch = getchar()) w = (w << 3) + (w << 1) + (ch ^ '0'); return f * w; } void Chkmax(int &fir, int sec) { if (sec > fir) fir = sec; } void Chkmin(int &fir, int sec) { if (sec < fir) fir = sec; } void Add(int u_, int v_) { v[++ e_num] = v_, ne[e_num] = head[u_], head[u_] = e_num; } void Tarjan(int u_) { dfn[u_] = low[u_] = ++ dfnnum; st.push(u_); for (int i = head[u_]; i; i = ne[i]) { int v_ = v[i]; if (!dfn[v_]) { Tarjan(v_); Chkmin(low[u_], low[v_]); if (low[v_] >= dfn[u_]) { ++ cnt; newv[cnt].push_back(u_), newv[u_].push_back(cnt); while (true) { int top_ = st.top(); newv[cnt].push_back(top_), newv[top_].push_back(cnt); st.pop(); if (top_ == v_) break; } } } else { Chkmin(low[u_], dfn[v_]); } } } namespace Seg { #define ls (now_<<1) #define rs (now_<<1|1) #define mid ((L_+R_)>>1) int minv[kN << 2]; void Pushup(int now_) { minv[now_] = std::min(minv[ls], minv[rs]); } void Build(int now_, int L_, int R_) { if (L_ == R_) { minv[now_] = val[s[L_]]; return ; } Build(ls, L_, mid), Build(rs, mid + 1, R_); Pushup(now_); } void Modify(int now_, int L_, int R_, int pos_, int val_) { if (L_ == R_) { minv[now_] = val_; return ; } if (pos_ <= mid) Modify(ls, L_, mid, pos_, val_); else Modify(rs, mid + 1, R_, pos_, val_); Pushup(now_); } int Query(int now_, int L_, int R_, int l_, int r_) { if (l_ <= L_ && R_ <= r_) return minv[now_]; int ret = kInf; if (l_ <= mid) Chkmin(ret, Query(ls, L_, mid, l_, r_)); if (r_ > mid) Chkmin(ret, Query(rs, mid + 1, R_, l_, r_)); return ret; } #undef ls #undef rs #undef mid } namespace HLD { int son[kN], dep[kN], sz[kN], top[kN]; void Dfs1(int u_, int fa_) { fa[u_] = fa_, sz[u_] = 1, dep[u_] = dep[fa_] + 1; for (int i = 0, lim = newv[u_].size(); i < lim; ++ i) { int v_ = newv[u_][i]; if (v_ == fa_) continue ; Dfs1(v_, u_); if (sz[v_] > sz[son[u_]]) son[u_] = v_; sz[u_] += sz[v_]; if (u_ > n) minval[u_].insert(val[v_]); } if (u_ > n) val[u_] = *minval[u_].begin(); } void Dfs2(int u_, int top_) { hld_dfn[u_] = ++ hld_dfnnum; s[hld_dfnnum] = u_; top[u_] = top_; if (son[u_]) Dfs2(son[u_], top_); for (int i = 0, lim = newv[u_].size(); i < lim; ++ i) { int v_ = newv[u_][i]; if (v_ == fa[u_] || v_ == son[u_]) continue ; Dfs2(v_, v_); } } int Query(int u_, int v_) { int ret = kInf; for (; top[u_] != top[v_]; u_ = fa[top[u_]]) { if (dep[top[u_]] < dep[top[v_]]) { std::swap(u_, v_); } Chkmin(ret, Seg::Query(1, 1, cnt, hld_dfn[top[u_]], hld_dfn[u_])); } int lca = dep[u_] < dep[v_] ? u_ : v_; if (lca != v_) std::swap(u_, v_); Chkmin(ret, Seg::Query(1, 1, cnt, hld_dfn[lca], hld_dfn[u_])); if (lca > n) Chkmin(ret, val[fa[lca]]); return ret; } void Init() { HLD::Dfs1(1, 0), HLD::Dfs2(1, 1), Seg::Build(1, 1, cnt); } } void Modify(int u_, int val_) { //单点修改 int f = fa[u_]; if (f) minval[f].erase(val[u_]); //更新父亲的最小权值集合 Seg::Modify(1, 1, cnt, hld_dfn[u_], val[u_] = val_); //修改圆点 if (f) { minval[f].insert(val[u_]); //修改方点 Seg::Modify(1, 1, cnt, hld_dfn[f], val[f] = *minval[f].begin()); } } int Query(int u_, int v_) { return HLD::Query(u_, v_); } //============================================================= int main() { cnt = n = read(), m = read(), q = read(); for (int i = 1; i <= n; ++ i) val[i] = read(); for (int i = 1; i <= m; ++ i) { int u_ = read(), v_ = read(); Add(u_, v_), Add(v_, u_); } for (int i = 1; i <= n; ++ i) { if (!dfn[i]) { Tarjan(i); } } HLD::Init(); for (int i = 1; i <= q; ++ i) { char opt[5]; scanf("%s", opt); if (opt[0] == 'C') { int pos_ = read(), val_ = read(); Modify(pos_, val_); } else { int u_ = read(), v_ = read(); printf("%d\n", Query(u_, v_)); } } return 0; }
写在最后
鸣谢:
圆方树 - OI Wiki
圆方树——处理仙人掌的利器 - immortalCO
《算法竞赛进阶指南》
WC2018讲课论文 圆方树simple_immortalCO[1:1]
点双连通分量 & 圆方树学习笔记 - RainAir's Blog
【推荐】国内首个AI IDE,深度理解中文开发场景,立即下载体验Trae
【推荐】编程新体验,更懂你的AI,立即体验豆包MarsCode编程助手
【推荐】抖音旗下AI助手豆包,你的智能百科全书,全免费不限次数
【推荐】轻量又高性能的 SSH 工具 IShell:AI 加持,快人一步
· Linux系列:如何用 C#调用 C方法造成内存泄露
· AI与.NET技术实操系列(二):开始使用ML.NET
· 记一次.NET内存居高不下排查解决与启示
· 探究高空视频全景AR技术的实现原理
· 理解Rust引用及其生命周期标识(上)
· 单线程的Redis速度为什么快?
· 展开说说关于C#中ORM框架的用法!
· Pantheons:用 TypeScript 打造主流大模型对话的一站式集成库
· SQL Server 2025 AI相关能力初探
· 为什么 退出登录 或 修改密码 无法使 token 失效