CF622F The Sum of the k-th Powers

知识点: 拉格朗日插值

原题面


题意简述

定义前 \(n\) 个自然数 \(k\) 次幂的和为:

\[S_k(n) = \sum_{i=1}^{n}i^k \]

给定 \(n,k\),求 \(S_k(n)\)
\(1\le n\le 10^9,\ 1\le k\le 10^6\)


分析题意

一个性质

\(S_k(n)\) 为关于 \(n\)\(k+1\) 次多项式。

证明考虑对 \(k\) 进行归纳。
\(k=0\) 时,\(S_k(n) = n\),结论成立。
\(k=d\) 时:

通过二项式定理化简,提出一项相消,有:

\[\begin{aligned} &(i+1)^{d+1} - i^{d+1}\\ = &\sum_{j=0}^{d+1}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)i^j - i^{d+1}\\ = &\sum_{j=0}^{d}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)i^j \end{aligned}\]

\((i+1)^{d+1} - i^{d+1}\) 求和,有:

\[\begin{aligned}&\sum_{i=1}^{n}\left\{(i+1)^{d+1} - i^{d+1}\right\}\\=&\sum_{i=1}^{n}\sum_{j=0}^{d}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)i^j\end{aligned} \]

发现 \(\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)\) 只与 \(j\) 有关,调换求和顺序,有:

\[\begin{aligned}&\sum_{i=1}^{n}\sum_{j=0}^{d}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)i^j\\=&\sum_{j=0}^{d}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)\sum_{i=1}^{n}i^j\\=&\sum_{j=0}^{d}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)S_j(n)\end{aligned} \]

化出了有趣的玩意。
展开左侧 \(i^{d+1}\) 的求和式相消,则有:

\[(n+1)^{d+1} - 1 = \sum_{j=0}^{d}\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)S_j(n) \]

提出右侧 \(j=d\) 时的 \(S_d(n)\)

\[\left(\begin{matrix}d+1\\d\end{matrix}\right)S_d(n) = (n+1)^{d+1} -\sum_{j=0}^{d-1}\left\{\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)S_j(n)\right\} - 1 \]

二项式定理展开右侧,并略做处理:

\[S_d(n) = \dfrac{1}{d+1}\left\{\sum_{j=0}^{d+1}n^j -\sum_{j=0}^{d-1}\left\{\left(\begin{matrix}d+1\\j\end{matrix}\right)S_j(n)\right\} - 1\right\} \]

对于右侧,通过数学归纳得到 \(S_j(n)\) 为关于 \(n\)\(j\) 次多项式。
则整个式子最高次项出现在 \(\sum\limits_{j=0}^{d+1}n^j\) 中,次数为 \(d+1\)
得证。

具体实现

拉格朗日插值是啥?拉格朗日插值

由性质,\(S_k(n)\) 为关于 \(n\)\(k + 1\) 次多项式,需要 \(k+2\) 个点值进行构造。
可以直接取 \(k+1\) 个点,按照定义计算出 \(S_k(n)\),构造多项式。
复杂度 \(O(k^2)\)?我觉得不行。

题目对选择的点并没有要求,考虑选取一段连续的点进行优化。
使 \(x_i = i\),则选择的点集为 \(\{(i, S_k(i))\, \mid \, i \in \N^+, i\le k+2\}\)
按照定义递推出来即可,复杂度 \(O(k \log k)\)

考虑要求的点 \((n, S_k(n))\),将其代入插值公式,有:

\[S_k(n)= \sum_{i=1}^{k+2}S_k(i)\prod_{i\not ={j}}\dfrac{n-j}{i-j} \]

发现乘积项的分母与 \(n\) 无关,提出来:

\[S_k(n)= \sum_{i=1}^{k+2}S_k(i)\dfrac{\prod\limits_{i\not ={j}}{(n-j)}}{\prod\limits_{i\not ={j}}(i-j)} \]

手玩一下乘积项的变化规律。

对于分母,\(j\le k +2\),在已知 \(i\) 时有:

\[\begin{aligned} &\dfrac{1}{\prod\limits_{i\not ={j}}(i-j)}\\ = &\dfrac{1}{i(i-1)(i-2) \dots 1 \times(-1) \dots (k+2-i-1)(k+2-i)}\\=&(-1)^{k+2-i}\dfrac{1}{i! (k+2-i)!} \end{aligned}\]

可先预处理阶乘再求逆元,快速得到分母的值。

对于分子,也暴力拆一波:

\[\begin{aligned} &\prod\limits_{i\not ={j}}{(n-j)}\\ =& n(n-1) \dots (n-(i-1))(n-(i+1))\dots (n-(k+2))\\ =&(\prod_{j=1}^{i-1}(n-j)) (\prod_{j=i+1}^{k+2}(n-j))& \end{aligned}\]

考虑维护 \((n-j)\) 的 前/后 缀积,可快速得到分子的值。

则有:

\[S_k(n)= \sum_{i=1}^{k+2}(-1)^{k+2-i}S_k(i)\dfrac{(\prod\limits_{j=1}^{i-1}(n-j)) (\prod\limits_{j=i+1}^{k+2}(n-j))}{i! (k+2-i)!} \]

复杂度

\(O(k \log k)\) 处理 \(k+2\) 个连续点值。
\(O(n)\) 预处理前/后 缀积,阶乘。
求逆元时可以 \(O(n)\) 预处理,也可以单次 \(O(\log k)\)

总复杂度 \(O(k\log k)\)

优缺点

优点:简单好写,复杂度优秀,就感觉到快。

缺点:出现了除法,需要求逆元,需保证模数为质数。

若模数不为质数怎么办? 可利用 斯特林数/伯努利数 求解。
伯努利数求解方法 详见 皎月半洒花的题解

斯特林数求解方法 复杂度 \(O(k^2)\),无法通过本题,详见 自然数幂之和 - Luckyblock


代码实现

//知识点:拉格朗日插值
/*
By:Luckyblock
*/
#include <algorithm>
#include <cctype>
#include <cstdio>
#include <cstdlib>
#define ll long long
const int MARX = 1e6 + 10;
const ll mod = 1e9 + 7;
//=============================================================
ll N, K, tmp, ans, pre[MARX], suf[MARX], fac[MARX];
//=============================================================
inline int read() {
  int f = 1, w = 0;
  char ch = getchar();
  for (; !isdigit(ch); ch = getchar())
    if (ch == '-') f = -1;
  for (; isdigit(ch); ch = getchar()) w = (w << 3) + (w << 1) + (ch ^ '0');
  return f * w;
}
ll qpow(ll x, ll y, ll Mod) {
  ll ret = 1;
  for (; y; x = x * x % Mod, y >>= 1)
    if (y & 1) ret = ret * x % Mod;
  return ret;
}
//=============================================================
int main() {
  N = read(), K = read();
  pre[0] = suf[K + 3] = fac[0] = 1;
  for (ll i = 1; i <= K + 2; i++) pre[i] = pre[i - 1] * (N - i) % mod;
  for (ll i = K + 2; i >= 1; i--) suf[i] = suf[i + 1] * (N - i) % mod;
  for (ll i = 1; i <= K + 2; i++) fac[i] = fac[i - 1] * i % mod;

  for (int i = 1; i <= K + 2; i++) {
    tmp = (tmp + qpow(i, K, mod)) % mod;
    ll a = pre[i - 1] * suf[i + 1] % mod;
    ll b = fac[i - 1] * ((K - i) & 1 ? -1 : 1) * fac[K + 2 - i] % mod;
    ans = (ans + tmp * a % mod * qpow(b, mod - 2, mod) % mod) % mod;
  }
  printf("%lld\n", (ans + mod) % mod);
  return 0;
}

写在最后

参考资料:
拉格朗日插值 - OI Wiki
皎月半洒花的题解

posted @ 2020-08-03 21:46  Luckyblock  阅读(98)  评论(0编辑  收藏  举报