【数值分析】解线性方程组的迭代法
解线性方程组的迭代法
\[A\vec{x} = \vec{b} \Leftrightarrow \vec{x} = B\vec{x} + \vec{f}
\]
建立迭代
\[\vec{x}^{(k+1)} = B \vec{x}^{(k)} + \vec{f}
\]
B称为迭代矩阵
Jacobi迭代的矩阵形式
\[\begin{align}
A\vec{x} = \vec{b} &\Leftrightarrow (D+L+U)\vec{x} = \vec{b} \nonumber\\
&\Leftrightarrow D\vec{x} = -(L+U)\vec{x}+\vec{b} \nonumber \\
&\Leftrightarrow \vec{x} = -D^{-1}(L+U)\vec{x} + D^{-1} \vec{b} \nonumber
\end{align}
\]
则Jacobi迭代矩阵 \(B = -D^{-1}(L+U)\) , \(\vec{f} = D^{-1}\vec{b}\) 。
其中,D为A矩阵的对角元构成的矩阵,L为A的下三角元素(不包含对角元素)构成的矩阵,U为A的上三角元素(不包含对角元素)构成的矩阵。
迭代公式:
\[\vec{x}^{(k+1)} = -D^{-1}(L+U)\vec{x}^{(k)} + D^{-1}\vec{b}
\]
Guass-Seidel迭代的矩阵形式
\[\begin{align}
& \vec{x}^{(k+1)} = -D^{-1}(L\vec{x}^{(k+1)}+U\vec{x}^{(k)}) + D^{-1}\vec{b}\nonumber\\
&\Leftrightarrow (D+L)\vec{x}^{(k+1)} = -U\vec{x}^{(k)}+\vec{b} \nonumber \\
&\Leftrightarrow \vec{x}^{(k+1)} = -(D+L)^{-1}U\vec{x}^{(k)} + (D+L)^{-1} \vec{b} \nonumber
\end{align}
\]
则Guass-Seidel迭代矩阵 \(B = -(D+L)^{-1}U\) , \(\vec{f} = (D+L)^{-1}\vec{b}\) 。
迭代法的收敛性
参考视频:数值分析26-线性方程组迭代法:收敛性判断(J、GS)(例题)
Jacobi迭代收敛时,Guass-Seidel有可能不收敛。
Guass-Seidel迭代收敛时,Jacobi迭代有可能不收敛。
收敛的充要条件
\[\begin{align}
&设\vec{x} = B\vec{x} + \vec{f}存在唯一解,则从任意\vec{x}^{(0)}出发,迭代\vec{x}^{(k+1)} = B\vec{x}^{(k)}+\vec{f}收敛 \nonumber \\
\Leftrightarrow & \quad B^k \rightarrow 0 \nonumber \\
\Leftrightarrow & \quad \rho(B) < 1 \nonumber
\end{align}
\]
收敛速度R(B)
\[R(B) = -\ln\rho(B)
\]
收敛的充分条件
若存在一个矩阵范数使得 \(||B|| = q < 1\) ,则迭代收敛,且有下列误差估计:
\[\begin{align}
& 1. \quad ||\vec{x}^* \leq \frac{q}{1-q} || \vec{x}^{(k)} - \vec{x}^{(k-1)}|| \nonumber \\
& 2. \quad ||\vec{x}^* \leq \frac{q^k}{1-q} || \vec{x}^{(1)} - \vec{x}^{(0)}|| \nonumber
\end{align}
\]
因为 \(\rho(B) \leq ||B|| < 1\) ,故收敛性得证。