【学习笔记】吉司机线段树 / 势能分析线段树

Foreword

吉司机线段树是由吉如一老师在集训队论文中提出的一种可以维护区间取 min、区间取 max、区间历史最大最小值等的一种数据结构。

Basic tips

结合例题可以更好理解吉司机线段树。

例题:P6242

题面给定数列 A 以及辅助数列 BB 一开始与 A 完全相同,有以下几种操作。

  1. i[l,r],AiAi+k,即区间加。
  2. i[l,r],Aimin(Ai,k),即区间取 min
  3. 询问 i=lrAi
  4. 询问 maxi=lrAi
  5. 询问 maxi=lrBi

每次操作完成后都更新 Bimax(Bi,Ai)

显然最棘手的问题就是如何维护 B

首先我们考虑懒标记如何规划,分别记四个懒标记表示 A 中最大值加的最多的那次,B 中最大值加的最多的那次,A 中非最大值加的最多的那次,B 中非最大值加的最多的那次。

以下记 ma 为区间最大值,mb 为区间次大值,cnt 为区间最大值出现次数,mc 表示区间历史最大值,len 为区间长度。

同时我们需要记录区间严格次大值,因为在操作 2 中如果 mbkma,只需要更新最大值即可,在上传最大次大值到根节点的时候,最大值直接更新,次大值需要判断左右儿子哪个的最大值更大,随后用较小的最大值和另外一个的次大值更新根节点次大值。

同时在下传懒标记时,由于记录的是最大值加的最多的那一次,故需要记录最大值的出现次数,记 a,b,c,d 表示 Ama 会加上的数,A 中非 ma 会加上的数,Bmc 会加上的数,B 中非 mc 会加上的数,区间和就会加上 a×cnt+b×(lencnt),其余变量一起更新即可。

操作 1 只需要给所有东西加 k 即可,操作 2 只需要在 mbkma 时更新 ma,即给区间最大值加上 kma,这样是等效的。

吉司机一大特点就是码量较大,所以结合代码理解会更深入。

采用结构体封装的方法会清晰一点。

以下代码:

#include <bits/stdc++.h>
#define int long long
using namespace std;
namespace FASTIO {
    inline int read() {
        int res = 0, f = 1;
        char ch = getchar();
        while (!isdigit (ch)) f = ch == '-' ? -1 : 1, ch = getchar();
        while (isdigit (ch)) res = (res << 1) + (res << 3) + (ch ^ 48), ch = getchar();
        return res * f;
    }
    inline void write (int x) {
        int st[33], top = 0;
        if (x < 0) x = -x, putchar ('-');
        do { st[top ++] = x % 10, x /= 10; } while (x);
        while (top) putchar (st[-- top] + '0');
    }
} using namespace FASTIO;
const int MAXN = 5e5 + 10, inf = 0x3f3f3f3f3f3f3f3f;
int n, m, A[MAXN]

namespace Beats {
    struct Segmentree {
        int l, r, Val, maxfst, maxsec, maxhis, cnt;
        int lazy1, lazy2, lazy3, lazy4;  
        /* 1 维护 A 中最大值加的最多的一次,2 维护 B 中的,3 维护 A 中除最大值外的,4 维护 B 中的 */
        void clearLazy() { lazy1 = lazy2 = lazy3 = lazy4 = 0; }
    } Seg[MAXN << 2];
    #define lson rt << 1
    #define rson rt << 1 | 1
    void pushup (int rt) {
        Seg[rt].maxfst = max (Seg[lson].maxfst, Seg[rson].maxfst);
        Seg[rt].maxhis = max (Seg[lson].maxhis, Seg[rson].maxhis);
        Seg[rt].Val = Seg[lson].Val + Seg[rson].Val;
        if (Seg[lson].maxfst == Seg[rson].maxfst) {
            Seg[rt].maxsec = max (Seg[lson].maxsec, Seg[rson].maxsec);
            Seg[rt].cnt = Seg[lson].cnt + Seg[rson].cnt;
        }
        if (Seg[lson].maxfst > Seg[rson].maxfst) {
            Seg[rt].maxsec = max (Seg[lson].maxsec, Seg[rson].maxfst);
            Seg[rt].cnt = Seg[lson].cnt;
        }
        if (Seg[lson].maxfst < Seg[rson].maxfst) {
            Seg[rt].maxsec = max (Seg[lson].maxfst, Seg[rson].maxsec);
            Seg[rt].cnt = Seg[rson].cnt;
        }
        return;
    }
    void Build (int l, int r, int rt) {
        Seg[rt].l = l, Seg[rt].r = r;
        if (l == r) {
            Seg[rt].maxfst = Seg[rt].Val = Seg[rt].maxhis = A[l];
            Seg[rt].maxsec = -inf, Seg[rt].cnt = 1;
            return;
        }
        int mid = l + r >> 1;
        Build (l, mid, lson), Build (mid + 1, r, rson);
        pushup (rt);
    }
    void update (int rt, int a, int b, int c, int d) { /* a 区间 maxfst 加,b 区间 maxhis 加, c 区间 maxsec 加,d 区间 maxhis_sec 加 */
        Seg[rt].Val += (a * Seg[rt].cnt + c * (Seg[rt].r - Seg[rt].l + 1 - Seg[rt].cnt));
        Seg[rt].maxhis = max (Seg[rt].maxhis, Seg[rt].maxfst + b);
        Seg[rt].maxfst += a;
        if (Seg[rt].maxsec != -inf) Seg[rt].maxsec += c;
        Seg[rt].lazy2 = max (Seg[rt].lazy2, Seg[rt].lazy1 + b), Seg[rt].lazy1 += a;
        Seg[rt].lazy4 = max (Seg[rt].lazy4, Seg[rt].lazy3 + d), Seg[rt].lazy3 += c;
        return;
    }
    void pushdown (int rt) {
        int maxVal = max (Seg[lson].maxfst, Seg[rson].maxfst);
        if (maxVal == Seg[lson].maxfst)
            update (lson, Seg[rt].lazy1, Seg[rt].lazy2, Seg[rt].lazy3, Seg[rt].lazy4);
        else
            update (lson, Seg[rt].lazy3, Seg[rt].lazy4, Seg[rt].lazy3, Seg[rt].lazy4);
        if (maxVal == Seg[rson].maxfst)
            update (rson, Seg[rt].lazy1, Seg[rt].lazy2, Seg[rt].lazy3, Seg[rt].lazy4);
        else
            update (rson, Seg[rt].lazy3, Seg[rt].lazy4, Seg[rt].lazy3, Seg[rt].lazy4);
        return Seg[rt].clearLazy();
    }
    void ModifySum (int ql, int qr, int rt, int k) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        // if (ql > l || qr < r) return;
        if (ql <= l && qr >= r)
            return update(rt, k, k, k, k);
        int mid = l + r >> 1;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid) 
            ModifySum (ql, qr, lson, k);
        if (qr > mid)
            ModifySum (ql, qr, rson, k);
        pushup (rt);
        return;
    }
    void ModifyMin (int ql, int qr, int rt, int k) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        if (Seg[rt].maxfst <= k) return;
        if (ql <= l && qr >= r && Seg[rt].maxsec < k) 
            return update (rt, k - Seg[rt].maxfst, k - Seg[rt].maxfst, 0, 0);
        int mid = l + r >> 1;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            ModifyMin (ql, qr, lson, k);
        if (qr > mid)
            ModifyMin (ql, qr, rson, k);
        pushup (rt);
        return;
    }
    int querySum (int ql, int qr, int rt) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        // if (ql > l || qr < r) return 0;
        if (ql <= l && qr >= r)
            return Seg[rt].Val;
        int mid = l + r >> 1, tmpSum = 0;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            tmpSum += querySum (ql, qr, lson);
        if (qr > mid)
            tmpSum += querySum (ql, qr, rson);
        return tmpSum;
    }
    int queryMax (int ql, int qr, int rt) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        // if (ql > l || qr < r) return -inf;
        if (ql <= l && qr >= r)
            return Seg[rt].maxfst;
        int mid = l + r >> 1, tmpMax = -inf;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            tmpMax = max (tmpMax, queryMax (ql, qr, lson));
        if (qr > mid)
            tmpMax = max (tmpMax, queryMax (ql, qr, rson));
        return tmpMax;
    }
    int queryMax_his (int ql, int qr, int rt) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        // if (ql > l || qr < r) return -inf;
        if (ql <= l && qr >= r)
            return Seg[rt].maxhis;
        int mid = l + r >> 1, tmpMax_his = -inf;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            tmpMax_his = max (tmpMax_his, queryMax_his (ql, qr, lson));
        if (qr > mid)
            tmpMax_his = max (tmpMax_his, queryMax_his (ql, qr, rson));
        return tmpMax_his;
    }
} using namespace Beats;

signed main() {
    /*
    freopen ("P6242_1.in","r",stdin);
    freopen ("Ans.out","w",stdout);
    */
    n = read(), m = read();
    for (int i = 1; i <= n; i ++) A[i] = read();
    Build (1, n, 1);
    while (m --) {
        int opt = read(), l = read(), r = read(), k;
        if (opt == 1) {
            k = read();
            ModifySum (l, r, 1, k);
        }
        if (opt == 2) {
            k = read();
            ModifyMin (l, r, 1, k);
        }
        if (opt == 3) 
            write (querySum (l, r, 1)), putchar ('\n');
        if (opt == 4)
            write (queryMax (l, r, 1)), putchar ('\n');
        if (opt == 5)
            write (queryMax_his (l, r, 1)), putchar ('\n');
    }
    return 0;
}

总时间复杂度 O(nlog2n)

例题:U180387 CTSN loves segment tree

我们将需要查询的 Ai,Bi 分类:

  • Ai,Bi 均为待查询 [l,r] 内最大值。

  • Ai 为待查询 [l,r] 最大值,Bi 为非最大值。

  • Ai 为待查询 [l,r] 非最大值,Bi 为最大值。

  • Ai,Bi 均为待查询 [l,r] 非最大值。

对此,我们分别计其为 cVal1,1,cVal1,0,cVal0,1,cVal0,0

在下放最小值、加法标记时跟模板一样,对于 A 数组的标记下放会影响 cVal1,1,cVal1,0,对于 B 数组的标记下放会影响 cVal1,1,cVal0,1,加法标记下放时 cVal1,1,cVal1,0,cVal0,1,cVal0,0 均会被影响,考虑如何维护。

在从左右儿子节点更新了根节点的最大值后,我们分 4+4 类讨论。

以下根节点记为 rt

对于左儿子,记为 lson

  • lsonA 中的最大值、B 中的最大值和 rt 相等,不会有影响,直接更新 cVal1,1,cVal1,0,cVal0,1,cVal0,0

  • lsonA 中最大值与 rt 相等,B 中最大值不相等,故 cVal1,0,cVal1,1 不存在,赋为 inf,更新 cVal0,0,cVal0,1

  • lsonB 中最大值与 rt 相等,A 中最大值不相等,故 cVal0,1,cVal1,1 不存在,赋为 inf,更新 cVal1,0,cVal0,0

  • lsonA 中最大值、B 中最大值与 rt 均不相等,故 cVal0,1,cVal1,0,cVal1,1 均不存在,赋为 inf,更新 cVal0,0

对于右儿子,同理做,只需要每次取 max

区间查询的最终结果即为四种情况的最大值:

max{cVal0,0,cVal0,1,cVal1,0,cVal1,1}

总复杂度 O(mlog2n)

#include <bits/stdc++.h>
#define int long long
using namespace std;
namespace FASTIO {
    inline int read() {
        int res = 0, f = 1;
        char ch = getchar();
        while (!isdigit (ch)) f = ch == '-' ? -1 : 1, ch = getchar();
        while (isdigit (ch)) res = (res << 1) + (res << 3) + (ch ^ 48), ch = getchar();
        return res * f;
    }
    inline void write (int x) {
        int st[33], top = 0;
        if (x < 0) x = -x, putchar ('-');
        do { st[top ++] = x % 10, x /= 10; } while (x);
        while (top) putchar (st[-- top] + '0');
    }
} using namespace FASTIO;
/* Beginning time: 15:16 */
const int MAXN = 3e5 + 10, inf = 0x7f7f7f7f7f7f7f7f;
int n, m, A[MAXN], B[MAXN];
namespace Beats {
    struct Segment {
        int l, r, minLazy[2], cVal[2][2], maxVal[2], maxSec[2], AddLazy[2]; /* 0 : A. 1 : B */
        void clearLazy () { minLazy[0] = minLazy[1] = inf, AddLazy[0] = AddLazy[1] = 0; }
    }Seg[MAXN << 2];
    #define lson rt << 1
    #define rson rt << 1 | 1
    inline int GetAns (int rt) { return max ({Seg[rt].cVal[0][0], Seg[rt].cVal[0][1], Seg[rt].cVal[1][0], Seg[rt].cVal[1][1]}); }
    inline void updateMin (int rt, int Tag, bool id) {
        if (Seg[rt].maxVal[id] <= Tag) return;
        Seg[rt].cVal[1][1] += (Seg[rt].cVal[1][1] != -inf) ? (Tag - Seg[rt].maxVal[id]) : 0;
        Seg[rt].cVal[!id][id] += (Seg[rt].cVal[!id][id] != -inf) ? (Tag - Seg[rt].maxVal[id]) : 0;
        Seg[rt].maxVal[id] = Seg[rt].minLazy[id] = Tag;
        return;
    }
    inline void updateSum (int rt, int Tag, bool id) {
        for (int i = 0; i < 2; i ++) {
            for (int j = 0; j < 2; j ++)
                Seg[rt].cVal[i][j] += (Seg[rt].cVal[i][j] != -inf) ? (Tag) : 0;
        }
        Seg[rt].maxVal[id] += Tag;
        Seg[rt].maxSec[id] += (Seg[rt].maxSec[id] != -inf) ? Tag : 0;
        Seg[rt].minLazy[id] += (Seg[rt].minLazy[id] != inf) ? Tag : 0;
        Seg[rt].AddLazy[id] += Tag;
        return;
    }
    inline void pushup (int rt) {
        Segment &ls = Seg[lson], &rs = Seg[rson], &root = Seg[rt];
        for (int i = 0; i < 2; i ++) {
            root.maxVal[i] = max (ls.maxVal[i], rs.maxVal[i]);
            if (ls.maxVal[i] == rs.maxVal[i])
                root.maxSec[i] = max (ls.maxSec[i], rs.maxSec[i]);
            else if (ls.maxVal[i] > rs.maxVal[i])
                root.maxSec[i] = max (ls.maxSec[i], rs.maxVal[i]);
            else
                root.maxSec[i] = max (ls.maxVal[i], rs.maxSec[i]);
        }
        if (root.maxVal[0] == ls.maxVal[0] && root.maxVal[1] == ls.maxVal[1]) {
            root.cVal[0][0] = ls.cVal[0][0], root.cVal[0][1] = ls.cVal[0][1];
            root.cVal[1][0] = ls.cVal[1][0], root.cVal[1][1] = ls.cVal[1][1];
        }
        else if (root.maxVal[0] == ls.maxVal[0] && root.maxVal[1] != ls.maxVal[1]) {
            root.cVal[1][1] = root.cVal[0][1] = -inf;
            root.cVal[1][0] = max (ls.cVal[1][1], ls.cVal[1][0]);
            root.cVal[0][0] = max (ls.cVal[0][1], ls.cVal[0][0]);
        }
        else if (root.maxVal[0] != ls.maxVal[0] && root.maxVal[1] == ls.maxVal[1]) {
            root.cVal[1][1] = root.cVal[1][0] = -inf;
            root.cVal[0][1] = max (ls.cVal[1][1], ls.cVal[0][1]);
            root.cVal[0][0] = max (ls.cVal[1][0], ls.cVal[0][0]);
        }
        else {
            root.cVal[1][1] = root.cVal[1][0] = root.cVal[0][1] = -inf;
            root.cVal[0][0] = max ({ls.cVal[0][0], ls.cVal[1][0], ls.cVal[0][1], ls.cVal[1][1]});
        }

        if (root.maxVal[0] == rs.maxVal[0] && root.maxVal[1] == rs.maxVal[1]) {
            root.cVal[0][0] = max (root.cVal[0][0], rs.cVal[0][0]);
            root.cVal[0][1] = max (root.cVal[0][1], rs.cVal[0][1]);
            root.cVal[1][0] = max (root.cVal[1][0], rs.cVal[1][0]);
            root.cVal[1][1] = max (root.cVal[1][1], rs.cVal[1][1]);
        }
        else if (root.maxVal[0] == rs.maxVal[0] && root.maxVal[1] != rs.maxVal[1]) {
            root.cVal[1][0] = max ({root.cVal[1][0], rs.cVal[1][0], rs.cVal[1][1]});
            root.cVal[0][0] = max ({root.cVal[0][0], rs.cVal[0][0], rs.cVal[0][1]});
        }
        else if (root.maxVal[0] != rs.maxVal[0] && root.maxVal[1] == rs.maxVal[1]) {
            root.cVal[0][1] = max ({root.cVal[0][1], rs.cVal[0][1], rs.cVal[1][1]});
            root.cVal[0][0] = max ({root.cVal[0][0], rs.cVal[1][0], rs.cVal[0][0]});
        }
        else
            root.cVal[0][0] = max ({root.cVal[0][0], rs.cVal[0][0], rs.cVal[0][1], rs.cVal[1][0], rs.cVal[1][1]});
        return;
    }
    void Build (int l, int r, int rt) {
        Seg[rt].l = l, Seg[rt].r = r;
        Seg[rt].clearLazy();
        if (l == r) {
            Seg[rt].cVal[1][1] = A[l] + B[l];
            Seg[rt].cVal[0][0] = Seg[rt].cVal[0][1] = Seg[rt].cVal[1][0] = -inf;
            Seg[rt].maxVal[0] = A[l], Seg[rt].maxVal[1] = B[l];
            Seg[rt].maxSec[0] = Seg[rt].maxSec[1] = -inf;
            return;
        }
        int mid = l + r >> 1;
        Build (l, mid, lson);
        Build (mid + 1, r, rson);
        pushup (rt);
    }
    inline void pushdown (int rt) {
        for (int i = 0; i < 2; i ++) {
            if (Seg[rt].AddLazy[i]) {
                updateSum (lson, Seg[rt].AddLazy[i], i);
                updateSum (rson, Seg[rt].AddLazy[i], i);
            }
        }
        for (int i = 0; i < 2; i ++) {
            if (Seg[rt].minLazy[i] != inf) {
                updateMin (lson, Seg[rt].minLazy[i], i);
                updateMin (rson, Seg[rt].minLazy[i], i);
            }
        }
        return Seg[rt].clearLazy();
    }
    void ModifyMin (int ql, int qr, int rt, int k, bool id) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        if (Seg[rt].maxVal[id] <= k) return;
        if (ql <= l && qr >= r && Seg[rt].maxSec[id] < k)
            return updateMin (rt, k, id);
        int mid = l + r >> 1;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            ModifyMin (ql, qr, lson, k, id);
        if (qr > mid)
            ModifyMin (ql, qr, rson, k, id);
        pushup (rt);
    }
    void ModifySum (int ql, int qr, int rt, int k, bool id) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        if (ql <= l && qr >= r)
            return updateSum (rt, k, id);
        int mid = l + r >> 1;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            ModifySum (ql, qr, lson, k, id);
        if (qr > mid)
            ModifySum (ql, qr, rson, k, id);
        pushup (rt);
    }
    int query (int ql, int qr, int rt) {
        int l = Seg[rt].l, r = Seg[rt].r;
        if (ql <= l && qr >= r)
            return GetAns (rt);
        int mid = l + r >> 1, tmpMax = -inf;
        pushdown (rt);
        if (ql <= mid)
            tmpMax = max (tmpMax, query (ql, qr, lson));
        if (qr > mid)
            tmpMax = max (tmpMax, query (ql, qr, rson));
        return tmpMax;
    }
} using namespace Beats;

signed main() {
    n = read(), m = read();
    for (int i = 1; i <= n; i ++) A[i] = read();
    for (int i = 1; i <= n; i ++) B[i] = read();
    Build (1, n, 1);
    while (m --) {
        int opt = read(), l = read(), r = read(), k;
        if (opt == 1)
            ModifyMin (l, r, 1, k = read(), 0);
        if (opt == 2)
            ModifyMin (l, r, 1, k = read(), 1);
        if (opt == 3)
            ModifySum (l, r, 1, k = read(), 0);
        if (opt == 4)
            ModifySum (l, r, 1, k = read(), 1);
        if (opt == 5)
            write (query (l, r, 1)), putchar ('\n');
    }
    return 0;
}

综上看来,吉司机线段树最主要的想法就是通过懒标记去维护和更新值。

Practise

站内习题:

P10639 BZOJ4695 最佳女选手

P4314 CPU 监控

站外习题:

UOJ #169.【UR #11】元旦老人与数列

UOJ #164.【清华集训2015】V

LOJ #6029.「雅礼集训 2017 Day1」市场

posted @   _Tomori  阅读(11)  评论(0编辑  收藏  举报
相关博文:
阅读排行:
· winform 绘制太阳,地球,月球 运作规律
· 震惊!C++程序真的从main开始吗?99%的程序员都答错了
· AI与.NET技术实操系列(五):向量存储与相似性搜索在 .NET 中的实现
· 超详细:普通电脑也行Windows部署deepseek R1训练数据并当服务器共享给他人
· 【硬核科普】Trae如何「偷看」你的代码?零基础破解AI编程运行原理
点击右上角即可分享
微信分享提示