反演与容斥 学习笔记

反演与容斥 学习笔记

二项式反演

函数 \(f, g\),有以下结论:

\[f_k = \sum_{i = 0}^k \binom{k}{i}g_i\Longleftrightarrow g_k = \sum_{i = 0}^k(-1)^{k - i} \binom{k}{i}f_i \]

证明:

考虑右式

\[\begin{aligned} &\sum_{i = 0}^k(-1)^{k - i} \binom{k}{i}f_i\\ =&\sum_{i = 0}^k(-1)^{k - i} \binom{k}{i}\sum_{j = 0}^i \binom{i}{j}g_j\\ =&\sum_{j = 0}^k g_j\sum_{i = j}^k(-1)^{k - i} \binom{k}{i}\binom{i}{j}\\ =&\sum_{j = 0}^k g_j\sum_{i = j}^k(-1)^{k - i} \binom{k}{j}\binom{k - j}{i - j}\\ =&\sum_{j = 0}^k g_j\binom{k}{j}\sum_{i = j}^k(-1)^{k - i} \binom{k - j}{i - j}\\ =&\sum_{j = 0}^k g_j\binom{k}{j}\sum_{i = 0}^{k - j}(-1)^{k - i - j} \binom{k - j}{i}\\ &\because (1-1)^{k} = \sum_{i = 0}^k(-1)^{k - i}\binom{k}{i}\\ =&\sum_{j = 0}^k g_j\binom{k}{j}(1-1)^{k - j}\\ \end{aligned} \]

\(k \ne j\) 时,这一项是 \(0\),当 \(k = j\) 时,得到:

\[g_k\binom{k}{k} = g_k \]

证毕。

类似的,有推论:

推论 1

\[f_k = \sum_{i = k}^n \binom{i}{k}g_i\Longleftrightarrow g_k = \sum_{i = k}^n(-1)^{i - k} \binom{i}{k}f_i \]

推论 2

\[f_k = \sum_{i = 0}^k(-1)^{i} \binom{k}{i}g_i\Longleftrightarrow g_k = \sum_{i = 0}^k(-1)^{i} \binom{k}{i}f_i \]

证明类似。

广义容斥原理

现在有一些物品,每个物品有若干性质,把拥有第 \(i\) 个性质的物品的集合设为 \(A_i\),一共有 \(n\) 个性质,设全集为 \(\Omega\)

则在这些物品种选取出若干物品,使得至少一共有 \(k\) 个不同性质的方案数为:\(\alpha_k\)

则有:

\[\alpha_k = \sum_{T\subseteq\{1, 2, ..., n\}, |T| = k}|\bigcap_{i\in T}A_i| \]

但是我们发现,对于一个拥有 \(t\) 个性质的物品,它被 \(\alpha_k\) 统计了 \(\binom{k}{t}\) 次。

\(\beta_k\) 为恰好有 \(k\) 个不同性质的方案数,因此有:

\[\begin{aligned} \beta_{k} &= \alpha_k - \sum_{i = k + 1}^n\binom{i}{k}\beta_i\\ \alpha_k&= \sum_{i = k}^n\binom{i}{k}\beta_k \end{aligned} \]

根据二项式反演推论 1,我们立即得到:

\[\beta_{k} = \sum_{i = k}^n(-1)^{i - k}\alpha_i \]

这被称作广义容斥原理,容斥原理可以代入 \(k = 0\) 立即得到。

欧拉函数

欧拉反演

\[n = \sum_{d|n}\varphi (d) \]

证明:

考虑一组分数: \(\dfrac{1}{n}, \dfrac{2}{n}, \dfrac{3}{n}, ...,\dfrac{n}{n}\),化简分数之后得到一组形如:\(\dfrac{a}{d}\) 的最简分数,其中 \((a, d) = 1\),所以对于一个固定的 \(d\),一共有 \(\varphi (d)\)\(a\),又因为分数化简的性质,\(d | n\),所以分数的个数就是 \(\sum_{d | n}\varphi(d) = n\)

证毕。

莫比乌斯函数

莫比乌斯函数性质

\[[n = 1] = \sum_{d | n} \mu(d) \]

证明:

考虑算术基本定理的形式: \(n = \prod p_i^{\alpha_i}, m = \prod p_i\),因为莫比乌斯函数在有平方因子的时候是 \(0\),所以上式可以等价地写成:

\[\sum_{d | m}\mu(d) \]

\(m\) 的每个因子相当于在 \(\{p_1, p_2, ..., p_k\}\) 中任选几个数乘起来。

所以得到:

\[\sum_{d | m}\mu(d) = \sum_{i = 0}^k\binom{k}{i}(-1)^{i} = (1-1)^k \]

所以在 \(k = 0\Longleftrightarrow n = 1\) 时式子取 \(1\),否则式子取 \(0\)

证毕。

莫比乌斯反演

\[f(n) =\sum_{d | n}g(d)\Longleftrightarrow g(n) = \sum_{d | n}\mu(d)f(\dfrac{n}d) \]

证明,大体思路与二项式反演相同,代入后化简:

\[\begin{aligned} &\sum_{d | n}\mu(d)f(\dfrac{n}d)\\ =&\sum_{d | n}\mu(d)\sum_{i | \frac{n}d}g(i)\\ =&\sum_{j | n}\mu(j)\sum_{i | \frac{n}j}g(i)\\ =&\sum_{i | n}g(i)\sum_{j | \frac{n}i}\mu(j)\\ =&\sum_{i | n}g(i)[\frac{n}i = 1]\\ =&\sum_{i | n}g(i)[i = n]\\ =&g(n) \end{aligned} \]

证毕。

参考资料

  1. 『容斥原理和广义容斥原理』 - Parsnip

  2. 莫比乌斯反演 - OI wiki

posted @ 2023-12-02 12:35  MoyouSayuki  阅读(14)  评论(0编辑  收藏  举报
:name :name